Samengestelde medeklinkers (อักษรควบ)

Een samengestelde medeklinker is een groep van medeklinkers, binnen eenzelfde lettergreep, die op mekaar volgen zonder dat er een klinker tussen zit. In het Nederlands kennen we heel wat samengestelde medeklinkers, bijvoorbeeld "str, sp, st, kl, kr, pr, rt, rp, lm, lp, ....". Sommige komen veelal voor in het begin van een lettergreep bijvoorbeeld in "sta, spil, stam, klem, prik" terwijl andere voorkomen op het einde van een lettergreep bijvoorbeeld in"werp, ewrt, kalm, welp".

In het Thai zijn er ook samengestelde medeklinkers.

Als de lettergreep begint met een samengestelde medeklinker en er staat een toonteken op, staat dat op de tweede medeklinker. Bijvoorbeeld:

กล่อง, เคลื่อน, สร้อย 

De toon van een lettergreep die begint met een samengestelde medeklinker wordt (zoals bij alle andere lettergrepen) bepaald door de eerste medeklinker van de lettergreep (ook als die niet zou worden uitgesproken ).

กล่อง : ก = midden klasse, met toonteken  ่ -> lage toon

เคลื่อน : ค = lage klasse, met toonteken  ่ -> dalende toon 

สร้อย : ส = hoge klasse, met toonteken  ้ -> dalende toon

หรือ : ห = hoge klasse, zonder toonteken, levende lettergreep -> stijgende toon 

Als er een klinker voorkomt die (geheel of gedeeltelijk) bovenop een samengestelde medeklinker wordt geschreven, wordt die klinker op de tweede medeklinker geschreven. Bijvoorbeeld:

กลับ, พริก, เกลียด, เคลื่อน

uitzondering: ศีรษะ

In het Thai zijn er 3 soorten samengestelde medeklinkers.

1. De echte samengestelde medeklinker (อักษรควบแท้)

is een opeenvolging van 2 medeklinkers waarvan elk van de meklinkers wordt uitgesproken. Dit is heel erg vergelijkbaar van de samenstelde medeklinker in het Nederlands. Maar het Thai kent er heel wat minder dan het Nederlands. En bovendien staat in het Thai een echte samengestelde medeklinker steeds aan het begin van een lettergreep.  Onderstaande tabel toon wat de echte samengestelde medeklinkers in het Thai zijn. Kennis van deze samengestelde medeklinkers is een belangrijke leeshulp. De kruisjes in de tabel stellen bestaande echte samengestelde medeklinkers voor.

	ก	ข	ค	ป	ผ	พ	ต
ล	x	x	x	x	x	x
ร	x	x	x	x		x	x
ว	x	x	x

In het fonetisch schrift zijn dit dus de volgende: khw, kw, khr, kr, phr, pr, tr, khl, kl, phl, pl.  Alle andere samengestelde medeklinkers uit het Nederlands komen niet voor in het Thai.

Voorbeelden van woorden met echte samengestelde medeklinkers:

ครับ, พระ, กว้าง, เครียด

2. De onechte samengestelde medeklinker  (อักษรควบไม่แท้)

is een opeenvolging van 2 medeklinkers terwijl er maar 1 wordt uitgesproken. Sommige onechte samengestelde medeklinkers komen voor aan het begin van een lettergreep, terwijl andere dan weer achteraan staan.

-ตร : บุตร มิตร ลิตร หลักสูตร บัตรเชิญ

wordt uitgesproken als -ด

-ตร- : เกษตรกรรม(uitgesproken กะ เสด ตระ กำ) มิตรภาพ (uitgesproken มิด ตระ ภาพ)

wordt uitgesproken -ด  + ตร-

-รถ: สามารถ

wordt uitgesproken -ด

-รถ-: ปรารถนา (uitgesproken ปราด ถะ หนา)

wordt uitgesproken -ด + ถ-

-ทร en -ทร- : สมุทร มหาสมุทร สมุทรปราการ สมุทรสาคร สมุทรสงคราม 

wordt uitgesproken -ด

ทร-:  ทราบ ทรง กระทรวง แทรกแซง แทรกซึม ทรัพย์สมบัติ ทรัพยากร เสื่อมโทรม

wordt uitgesproken als ซ-

สร-: สร้าง เสร็จ ส่งเสริม สร้อย

wordt uitgesproken als ส-

ศร-: ศีรษะ เศร้าโศก ปราศรัย เศรษฐี เศรษฐกิจ

wordt uitgesproken als ส-

3. De samenstelde medeklinker met ห en อ  (อักษรนำ) 

Deze samengestelde medeklinker staat steeds aan het begin van de lettergreep. Van deze samengestelde medeklinker wordt de eerste medeklinker (ห  of อ) niet uitgesproken, maar hij is wel bepalend voor de toon van een lettergreep. De kruisjes in de tabel stellen de bestaande samengestelde medeklinkers met ห en อ voor:

ห	x	x	x	x	x	x	x	x
อ					x
	น	ง	ม	ญ	ย	ร	ล	ว

De functie van ห is 1 van de acht lage klasse medeklinkers "น ง ม ญ ย ร ล of ว" om te vormen naar een medeklinker van de hoge klasse om aldus de toon van de lettergreep te veranderen. ห wordt in dit geval "หอ นำ" genoemd. Bijvoorbeeld:

หลับ:  geen toonteken, dode lettergreep, hoge klasse -> lage toon

หน่อย : met toonteken  ่ , hoge klasse -> lage toon 

หลวง: geen toonteken, levende lettergreep, hoge klasse -> stijgende toon

De functie van อ is de lage klasse "ย" omvormen naar een medeklinker van de midden klasse. อ wordt in dit geval "ออ นำ" genoemd. Bijvoorbeeld:

อยาก อย่า อย่าง อยู่

Al deze lettergrepen hebben lage toon.